Monica, mijn vader
De vader van Maaike Sips ging in 2012 met pensioen en nam meteen afscheid van zijn bestaan als man. Opeens was daar Monica. Monica had haast, ze was als de dood dat ze als man haar graf in moest. Maaike kreeg geen kans om afscheid te nemen van de man die ze veertig jaar als haar vader had gekend en bleef zitten met veel vragen. Waarom was Monica pas zo laat uit de kast gekomen? Hoe had ze het volgehouden om bijna zeventig jaar een mannenrol te spelen? In Monica, mijn vader duikt Maaike Sips in het verleden van haar vader om die nieuwe vrouw in haar leven met terugwerkende kracht een geschiedenis te geven. Ze ontdekt dat haar verhaal parallel loopt aan de ontwikkeling van het taboe op transseksualiteit, dat nog maar net doorbroken wordt. Goudeerlijk, met oprechte verwondering en een buitengewoon goed oog voor detail beschrijft ze de worstelingen die haar vader heeft moeten doorstaan. Maaike Sips (1971) studeerde Nederlandse letterkunde en literatuurgeschiedenis. Ze is journalist en maakte kunstprogramma’s en documentaires voor televisie en korte films voor bedrijven. Fragment: Bij een Raststätte langs de a61 sluiten we aan in de rij voor de dames-wc. Het is een wat aftandse ruimte met prefabhokjes. Om ons heen klinken spoelgeluiden, deuren knallen open en dicht. Bij elke dreun lijken de wanden van de plashokjes mee te trillen. ‘Ik ben toch zo jaloers op dat rokje!’ roept mijn vader uit. Mijn wikkelrok bestaat uit verschillende soorten stof die in verticale banen aan elkaar zijn genaaid. Kleine en grotere bloempatronen zijn afgewisseld met een paisleymotief, het is een soort patchwork. ‘Je moet me nog steeds het adres van die winkel geven.’ Het klinkt een beetje verontwaardigd. Zelf draagt mijn vader ook een wikkelrok, een effen bruine met een plooi. Ik trek mijn telefoon uit mijn jaszak en tik de naam van de winkel in. ‘Wil je het ook meteen aan mij doorsturen?’ vraagt Sietske. Mijn vader is niet mijn moeder, toch wekken we waarschijnlijk die indruk: een oudere vrouw op reis met twee jongere, die overduidelijk zussen zijn. Hoewel de operatie nog moet komen en de hormoonbehandeling nog niet is begonnen, is mijn vader een heel vrouwelijke vrouw, geen man met een pruik op. Denk ik. Soms kost het me moeite om verder te kijken dan de man die mijn vader altijd was, of probeerde te zijn. We doen in ieder geval alsof het voor ons heel gewoon is, mijn zusje en ik. Kijk, daar staan we. We maken grapjes, we rommelen wat in onze tassen en we bespreken wat we zullen eten. Een vrolijk, genetisch aan elkaar verbonden trio. Mijn zusje en ik en onze... Monica. ‘Het is alleen de verpakking maar, ik blijf gewoon jullie vader,’ zegt Monica altijd. In dat woord ligt alle informatie over onze verwantschap en die verandert niet. Toch is het sinds haar coming out een soort geheim dat je alleen verklapt aan ingewijden. Al was het maar om die nieuwe vrouw een eerlijke kans te geven. Monica controleert haar make-up in de spiegel boven de wastafel en frunnikt wat aan haar haar, onzeker of ze wel ‘passabel’ is. Hebben de mensen om ons heen iets door? Er is voor haar geen groter compliment dan wanneer een vreemde haar spontaan met ‘mevrouw’ aanspreekt. Ik let er op dat ik haar niet verraad. Meer dan veertig jaar zei ik ‘hij’ en ‘hem’ en een vergissing is zo gemaakt.
